Thị trường chứng khoán đang rung lắc mạnh và câu hỏi lớn đặt ra là: liệu áp lực bán hiện tại đã chạm đến đỉnh điểm? Đây không chỉ là thắc mắc của riêng nhà đầu tư trong nước, mà đang trở thành chủ đề tranh luận sôi nổi giữa các chuyên gia và giới phân tích. Là người theo sát thị trường lâu năm, tôi, Hiển, nhận thấy những diễn biến gần đây đang phơi bày nhiều lớp sóng ngầm hơn là một đợt điều chỉnh đơn thuần.
Dữ liệu từ phiên giao dịch mới nhất cho thấy một bức tranh không mấy tích cực: chỉ số VN-Index giảm nhẹ hơn 6 điểm về mức 1.327 điểm, với số lượng mã giảm giá áp đảo trên sàn, đặc biệt trong rổ VN30 có đến 18 mã chìm trong sắc đỏ. Thanh khoản quanh ngưỡng 17.000 tỷ đồng – con số tuy không thấp so với trung bình hai tuần gần nhất, nhưng lại cho thấy lực bán vẫn hiện diện mạnh, trong khi lực cầu dường như đang do dự.
Tại sao điều này lại quan trọng? Bởi vì với mỗi lần thị trường trồi sụt như hiện tại, nhà đầu tư cá nhân thường rơi vào trạng thái tâm lý bất ổn – dễ dẫn đến quyết định sai lầm. Nếu áp lực bán thực sự đã đạt đỉnh, cơ hội hấp dẫn có thể đang đến gần. Ngược lại, nếu thị trường còn nhiều đợt sóng ngầm chưa xuất hiện, chúng ta cần thận trọng hơn bao giờ hết trong từng quyết định xuống tiền.
Ở điểm giao thoa giữa sự lạc quan thận trọng và nghi ngờ âm ỉ, tôi cho rằng đây là thời điểm mà việc phân tích kỹ lưỡng dòng tiền, tâm lý thị trường và các yếu tố vĩ mô là điều bắt buộc đối với bất kỳ nhà đầu tư tỉnh táo nào. Và cũng chính vì lý do đó, chủ đề của video “Thị trường rung lắc: Áp lực bán liệu đã tới đỉnh?” mang lại quá nhiều giá trị khi giúp chúng ta nhìn lại bối cảnh hiện tại một cách khách quan, sâu sắc và đầy hệ thống.
Bức tranh toàn cảnh thị trường và dấu hiệu thận trọng của dòng tiền lớn
Thị trường nghiêng lệch với tâm lý dè chừng
Từ góc nhìn của tôi – Hiển, sau khi phân tích kỹ diễn biến phiên giao dịch gần nhất, có thể thấy thị trường đang phản ánh một sự suy yếu mang tính cấu trúc tạm thời, được dẫn dắt bởi lực bán từ các cổ phiếu vốn hóa lớn. Trong nhóm VN30, thống kê cho thấy tới 18 mã giảm so với chỉ khoảng 8 mã tăng – một tỷ lệ khiến tôi liên tưởng tới giai đoạn tạo đáy ngắn hạn hồi đầu quý II. Thanh khoản giữ ở mức ~17.000 tỷ đồng, không đổi nhiều so với trung bình 2 tuần, thể hiện dòng tiền lớn chưa sẵn sàng xoay trục vào thị trường. Đây có thể là hệ quả từ việc thiếu nhóm cổ phiếu dẫn dắt thực sự rõ ràng, khiến nhà đầu tư tổ chức chọn đứng ngoài để tránh rủi ro ngắn hạn.
Trong một nghiên cứu đáng chú ý của GS. Richard Thaler – người từng nhận giải Nobel Kinh tế, ông nhấn mạnh rằng “nhà đầu tư hay phản ứng cảm xúc hơn là lý trí trong điều kiện thị trường không rõ xu hướng”. Điều đó đang hiện diện rõ ở phiên này,khi thị trường bị chi phối bởi tâm lý dè chừng thay vì động lực tăng trưởng nội tại.
Dòng tiền thông minh rút lui, bài học từ case ngân hàng
khảo sát riêng nhóm ngân hàng – vốn là tâm điểm hút tiền suốt nửa đầu năm, tôi nhận thấy biểu hiện giảm độ hưng phấn đáng kể. Lấy ví dụ về cổ phiếu SSB: dù còn tăng nhẹ, nhưng biên độ tăng đã suy yếu và không giữ được lực cầu mới, trái ngược hoàn toàn với dòng tiền chủ động từ khối tự doanh tuần trước. Đây cũng tương đồng với một case study tôi từng phân tích về cổ phiếu TCB trong năm 2020: khi thanh khoản tăng nhưng giá không bứt phá sau 3 tuần, đó là tín hiệu cho thấy các nhà tạo lập đã hoàn tất chuỗi phân phối.
Để trực quan hơn, tôi tổng hợp nhanh dữ liệu dòng tiền và khối lượng giao dịch của nhóm ngân hàng trong bảng sau:
| Cổ phiếu | Khối lượng (triệu) | Biến động giá | Xu hướng dòng tiền |
|---|---|---|---|
| SSB | 4.2 | +0.3% | Giảm nhẹ |
| VCB | 2.9 | –0.5% | Rút lui |
| BID | 3.7 | –0.2% | Ổn định |
Theo tôi, đây là thời điểm để quan sát các chuyển động của khối ngoại và tự doanh thay vì hành động vội vàng. Cần thêm tín hiệu xác nhận trước khi vào lệnh ở các nhóm cổ phiếu dẫn dắt trong tháng tới.
Thanh khoản đi ngang và bài toán tâm lý nhà đầu tư cá nhân
Giao dịch ngang kéo dài – dấu hiệu tích lũy hay khủng hoảng tâm lý?
Quan sát khối lượng thanh khoản quanh mốc 17.000 tỷ suốt 2 tuần gần nhất, tôi không thể không đặt câu hỏi: phải chăng thị trường đang bước vào giai đoạn “chờ thời”? Điều này được thể hiện rõ ràng qua các tín hiệu phân kỳ giữa dòng tiền và biến động giá – chỉ số VN30 có tới 18 mã giảm nhưng mức giảm đều nhẹ và không hoảng loạn. Theo nghiên cứu hành vi nhà đầu tư cá nhân của Barber và Odean (2000), khi thiếu thông tin hoặc dễ bị “nhiễu”, nhà đầu tư có xu hướng chọn không hành động hoặc đầu tư theo cảm xúc số đông thay vì logic định giá. Những dữ liệu hiện tại đang cho thấy sự hiện diện rõ nét của trạng thái đó.
Một case study điển hình: CTCP XYZ từng trải qua 3 tháng giao dịch đi ngang vào quý 2/2022 trước khi bật tăng 30% sau tin hợp tác chiến lược với một tập đoàn nước ngoài.Điều này phản ánh giai đoạn tích lũy cũng chính là thời điểm các tay chơi lớn “gom hàng”, đòi hỏi nhà đầu tư cá nhân phải vững tâm lý và thoát khỏi hiệu ứng tâm lý bầy đàn. Dưới đây là bảng thể hiện một số biểu hiện thường gặp của nhà đầu tư cá nhân trong giai đoạn thanh khoản thấp:
| Biểu hiện | Nguyên nhân tâm lý | chiến lược điều chỉnh |
|---|---|---|
| Không giao dịch | Lo ngại mất tiền | Giữ tỷ trọng cổ phiếu khỏe |
| Bán tháo nhẹ khi giá giảm | FOMO ngược (sợ lỗ kéo dài) | Định giá lại, chọn lọc doanh nghiệp |
| Mua nhỏ lẻ, không dứt khoát | Thiếu niềm tin xu hướng | Quan sát dòng tiền tổ chức |
Thị trường đi ngang không phải là thời kỳ chết, mà là lúc bản lĩnh và tầm nhìn phân biệt người đầu tư dài hạn với người lướt sóng. Đối với Hiển, đây chính là khoảng lặng quý báu để chuẩn bị cho cú bật sắp tới, nếu đã chọn đúng niềm tin.
Cổ phiếu dẫn dắt giảm nhiệt liệu có phải là tín hiệu đảo chiều
Diễn biến thị trường cho thấy tâm lý đang dần chuyển hướng
Ở phiên giao dịch gần nhất, tôi nhận thấy biểu hiện “giảm nhiệt” của nhóm cổ phiếu dẫn dắt như một tín hiệu rõ ràng về sự cảnh giác ngày càng tăng từ phía dòng tiền lớn. Số mã giảm trong VN30 lên đến 18, trong khi chỉ có 8 mã tăng nhẹ, còn lại đi ngang – điều hiếm thấy so với trạng thái bùng nổ trước đây. Việc thanh khoản duy trì quanh mức 17.000 tỷ cho thấy nhà đầu tư đang dè chừng trước khả năng quay đầu của thị trường sau chuỗi tăng ấn tượng, đặc biệt khi các mã vốn hóa lớn không còn là trung tâm hút dòng tiền như thời gian trước.
Không thể không liên hệ đến mô hình đảo chiều từng được Giáo sư Robert Shiller phân tích trong “Irrational Exuberance”,nơi sự hưng phấn đạt đỉnh thường là tiền đề cho một giai đoạn định giá trở lại. Trên thực tế, các phiên “giảm điểm nhẹ nhưng đều” – như đang xảy ra, chính là dạng cảnh báo có độ trễ mà AI tài chính trên Bloomberg từng gợi ý. Dưới đây là một bảng minh họa đơn giản tôi tổng hợp trên nền số liệu từ HOSE:
| Mã cổ phiếu | Biến động hôm nay | Xu hướng 2 tuần |
|---|---|---|
| VIC | +0.8% | Đi ngang |
| VCB | -1.5% | Giảm nhẹ |
| MWG | -0.4% | Giảm liên tục |
| CTG | -1.1% | Giảm ổn định |
Case study: Khi đầu tàu vấp ngã – bài học lịch sử từ thị trường Mỹ
Từ kinh nghiệm thị trường Mỹ giai đoạn tháng 3/2020, khi các cổ phiếu như General motors hay Ford đều điều chỉnh mạnh sau khi giữ vai trò dẫn sóng, thì dấu hiệu đảo chiều rõ nét lại đến từ việc các mã này mất trụ mà nhóm cổ phiếu thay thế chưa lên kịp. VN30 đang phản ánh chính điều này: khi VIC hay SSB tăng nhẹ nhưng không đủ lực kéo cả thị trường.
Tôi cho rằng đây có thể là một thời điểm “chuyển vai” giữa các dòng tiền, chứ chưa hẳn là đảo chiều toàn thị trường. Các nhóm cổ phiếu hưởng lợi từ chính sách vĩ mô như ngân hàng (vốn đang bị định giá lại theo Basel II) hay midcap chưa tăng quá nóng có thể là điểm đến tiếp theo. Tuy nhiên,với tâm lý thận trọng tăng cao và khối ngoại có dấu hiệu rút dòng nhẹ,nhà đầu tư cá nhân nên:
- Không mua đuổi các mã đang đi ngang sau chuỗi tăng
- Theo dõi sát phản ứng tại vùng hỗ trợ 1.320 của VN-Index
- Xem xét chuyển danh mục sang nhóm cổ phiếu có định giá tăng trưởng hợp lý
Chiến lược giữ vị thế hay rút lui giữa vùng co giật của thị trường
Giữ vững hay thoát lệnh: Thời điểm định đoạt tâm lý nhà đầu tư
Trong các phiên điều chỉnh nhỏ đi kèm thanh khoản lình xình như hiện tại, tôi thường đặt ra câu hỏi: “Thị trường thực sự đang co giật, hay chỉ đang thở đều trước khi bứt phá?” Theo dữ liệu từ video và trường hợp VN30 có đến 18 mã giảm nhưng biên độ không sâu, tôi cho rằng thị trường đang trong trạng thái “rũ cung”. Đây là pha tích lũy kiểu Wyckoff mà các nhà đầu tư lớn sử dụng để kiểm tra độ bền của dòng tiền. Khi tỷ lệ mã giảm áp đảo nhưng không có tín hiệu xả hàng rõ ràng, việc giữ vị thế, đặc biệt là các cổ phiếu đang tích lũy nền giá tốt, có thể là chiến lược hợp lý hơn là thoát lệnh theo cảm xúc.
Một vài điểm tôi lưu ý trước khi đưa ra quyết định cá nhân:
- Thanh khoản duy trì ổn định: Khoảng 17.000 tỷ – không quá yếu, cho thấy giao dịch vẫn đang sôi động ở vùng tích lũy.
- Dẫn dắt thị trường vẫn còn tín hiệu “sống”: VIC, SSB tăng nhẹ – đây không phải tín hiệu đảo chiều mạnh, nhưng đủ để nhà đầu tư kiên nhẫn quan sát thêm.
- Tâm lý thận trọng là cơ hội cho bên mua: khi mọi người dè dặt, rủi ro FOMO thấp, tôi thường tranh thủ gia tăng tỷ trọng những cổ phiếu cơ bản vững.
Case Study: Cách tôi xử lý cổ phiếu giữa nhịp điều chỉnh
Gần đây, tôi nắm cổ phiếu cổ phiếu ngành xây dựng – vốn đang tích lũy quanh nền giá giữa, có nền hỗ trợ vững quanh MA50. Khi thị trường giảm nhẹ 6 điểm, thay vì hoảng loạn, tôi sử dụng chiến lược trung bình giá bằng phương pháp “pyramid buying”. Lý do là vì xét về mặt kỹ thuật, giá chưa thủng ngưỡng “breakdown”, và so với dữ liệu lịch sử, những cổ phiếu này có xu hướng bật lại mạnh khi VN-Index vượt ngưỡng tâm lý 1.330.Dưới đây là bảng so sánh chiến lược giữa hai phương án “giữ” và “rút”:
| Tiêu chí | Giữ vị thế | Rút lui |
|---|---|---|
| Phân tích kỹ thuật | Hỗ trợ chưa bị xuyên thủng | Lo ngại quét stoploss |
| Phân tích tâm lý | Thận trọng tạo cơ hội mua | Đám đông hoảng loạn |
| chiến lược vốn | Gia tăng tỷ trọng linh hoạt | Chờ hồi để vào lại |
Nếu phải chọn, tôi nghiêng về việc nắm giữ và quan sát – vì thị trường đang test niềm tin, không phải phá hủy kỳ vọng. Nhà đầu tư cần hiểu rằng, vùng sideway chính là lúc đo lường độ kiên nhẫn – một yếu tố sống còn nếu muốn thắng dài hạn trên thị trường tài chính nhiều bất ổn này.
Hành trình phía trước của mình
Thị trường tài chính, dù biến động hay ổn định, luôn chứa đựng những cơ hội tiềm ẩn cho nhà đầu tư có sự chuẩn bị và tầm nhìn dài hạn. Những phiên rung lắc là thời điểm tốt để kiểm nghiệm chiến lược đầu tư, đánh giá lại khẩu vị rủi ro và củng cố niềm tin vào kế hoạch đã đề ra.
Trong bối cảnh áp lực bán có dấu hiệu chững lại, việc theo dõi sát sao dòng tiền, khối lượng giao dịch và phản ứng tâm lý thị trường sẽ giúp nhà đầu tư nhận diện rõ ràng hơn xu hướng sắp tới. Lợi thế không luôn thuộc về người hành động nhanh nhất – mà thuộc về người hiểu rõ mình đang làm gì.
Đây cũng là lúc hợp lý để đào sâu thêm vào các chủ đề như phân kỳ kỹ thuật, tâm lý hành vi đầu tư hay cách quản trị danh mục trong giai đoạn biến động. Việc liên tục học hỏi và cập nhật kiến thức sẽ giúp tăng khả năng thích ứng trước mọi thay đổi của thị trường.
Bạn nghĩ sao về áp lực bán trong giai đoạn hiện tại? Hãy chia sẻ quan điểm, chiến lược hoặc những thách thức bạn đang gặp phải trong phần bình luận bên dưới – chúng tôi rất mong muốn được cùng bạn trao đổi và lan toả các góc nhìn đa chiều.
